روش تولید تری پلی فسفات سدیم
این ماده نمک سدیم تری فسفریک اسید است و در آزمایشگاه در طی حرارت دادن مخلوطی از دی سدیم فسفات (Na2HPO4) و مونوسدیم فسفات (NaH2PO4) به دست می آید.
2Na2HPO4 + NaH2PO4 → Na5P3O10 + 2H2O
سالانه حدودا 2 میلیون تن محصول تری پلی فسفات سدیم را به این روش تولید می کنند.سدیم تری پلی فسفات در صنایع غذایی به عنوان عامل امولسیون کننده و بهبود دهنده کیفیت استفاده می شود. به طور مثال می توان گفت مواد غذایی همچون گوشت فرآوری شده، غذاهای دریایی فرآوری شده و پنیرهای فرآوری شده را شامل می شود. همچنین به عنوان بهبود دهنده کیفیت در فرآیند کنسرو، نوشیدنی های آب میوه، مواد غذایی از جمله شیر یا سویا استفاده می شود. ممکن است گوشت را در کنسرو ژامبون و پوست لوبیا را در کنسرو لوبیا نرم کند. همچنین ممکن است به عنوان نرم کننده یا متراکم کننده در صنایع غذایی عمل کند.
این نوع از تری پلی فسفات سدیم به عنوان افزودنی در صنعت غذایی و به منظور حفظ رطوبت مواد غذایی، عامل تنظیم کننده pH، عامل نگهدارنده و در نهایت بهبود محصولات صنعت غذایی از جمله کنسرو سازی، صنایع آبمیوه، صنایع لبنی و غیره استفاده می شود. به منظور تولید تری پلی فسفات سدیم گرید خوراکی نسبت به نوع صنعتی آن، باید از فسفریک اسید خالص تر استفاده شده و فلزات سنگین این محصول نیز حذف شوند تا تولید آن از لحاظ موارد ایمنی در صنعت غذایی مورد تایید باشد.
گرید صنعتی این ترکیبات به عنوان عامل بافری کننده، سختی گیر آب یا روان کننده و بیشتر در صنایعی همچون صنعت پاک کننده ها و شوینده های تجاری استفاده گسترده ای دارند. همچنین از تری پلی فسفات سدیم صنعتی به جهت صنایعی دیگری از جمله نساجی، رنگ سازی، تولید لاستیک، کاغذ و غیره استفاده می شود.این ماده که در برخی از موارد به عنوان پنتا سدیم تری فسفات، پنتا سدیم تری پلی فسفات، سدیم تری فسفات و همچنین STPP از آن نام برده می شود، در طیف وسیعی از کاربردها در تولید محصولات تمیز کننده، نگهدارنده های غذا و همچنین در تاسیسات تصفیه آب استفاده می شود.
مکانیسم اثر ضد خوردگی تری پلی فسفات سدیم
این ترکیب با عوامل سختی آب همچون یون های کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg) و سرب (Pb) واکنش داده و موجب رسوب دادن آنها و در نتیجه نرم شدن آب می شود. این رسوبات به صورت یک لایه یا فیلم نازک بر روی دیواره های سطوح مختلف تشکیل شده و مانع خوردگی آنها می شود.
کاربرد سدیم تری پلی فسفات
تری پلی فسفات سدیم کاربرد های زیادی دارد که در زیر به برخی از مهم ترین آنها می پردازیم.
عامل پاک کننده قوی
تری پلی فسفات سدیم در عموم محصولات پاک کننده استفاده می شود. این ماده قابلیت نفوذ اجزای مختلف شوینده را در الیاف لباس (و همچنین سایر سطوح و موادی که باید تمیز شوند) افزایش می دهد و به افزایش کف و حباب کمک می کند. همچنین قابل توجه است با pH قلیایی موجب از بین رفتن آلودگی های اسیدی شده و به عنوان یک عامل باکتری کش و در واقع ضد عفونی کننده در محصولات شوینده همچون پودر های لباسشویی، صابون ها، قرص و مایع ظرفشویی کاربرد دارد.
افزودنی غذایی
تری پلی فسفات سدیم همچنین ظاهر تازه ای به گوشت و غذاهای دریایی می دهد در حالی که سرعت فساد آن را کند می کند. این ماده شیمیایی به حفظ رنگ طبیعی گوشت و ماهی کمک می کند و بافت آنها را بهبود می بخشد. این امر با بهبود ظرفیت نگهداری آب محصولات حیوانی و در نتیجه کند شدن فرآیند خشکی آنها انجام می شود. بنابراین در حفظ رطوبت مواد غذایی موثر می باشد.
عامل برنزه کننده چرم
تری پلی فسفات سدیم جهت برنزه کننده چرم استفاده می شود. جالب اینجاست که این ماده شیمیایی به عنوان عامل مقاومت در برابر آلودگی روغن در تولید کاغذ نیز مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین، هم می تواند به تولیدکنندگان کمک کند رنگ مناسب را روی یک رسانه اعمال کنند و هم رنگ ناخواسته را دور نگه دارند.
سایر کاربردها
سایر کاربردهای سدیم تری پلی فسفات شامل تصفیه نفت، متالورژی، کاربردهای معدن و تصفیه آب است. آخرین کاربرد با قابلیت بافر pH آن امکان پذیر است، بدین معنی که می تواند با خنثی کردن اسیدیته آب اسیدی را نرم کند. این کیفیت یکی از دلایلی است که به مواد شوینده اضافه می شود. همچنین در ادامه کاربرد های سدیم تری پلی فسفات می توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
- صنعت کاشی و سرامیک سازی (کاهش ویسکوزیته لعاب تا حد مشخص یا روان کننده)
- صنعت دباغی چرم به عنوان یک ماده پوشاننده و برنزه کننده مصنوعی
- مواد بازدارنده شعله
- صنعت کاغذ سازی
- صنعت منسوجات
- لاستیک سازی
- در ترکیب ضد یخ
- رنگدانه های ضد خوردگی
- صنعت خمیر دندان سازی
- صنعت آرایشی و بهداشتی و در ترکیب محصولاتی همچون رنگ مو، شامپوها و نرم کننده ها
- محصولات پاک کننده خانگی همچون پاک کننده های سطوح
- پاک کننده های آرایشی
- رنگ سازی
- به عنوان بازدارنده رسوب در صنعت تصفیه آب
- به عنوان عامل روان کننده در گل حفاری
- عامل نرم کننده آب در مصارف صنعتی
- عامل ضد خوردگی در خطوط لوله های آب
- در پالایشگاه ها به عنوان ضد رسوب در تجهیزاتی همچون بویلرها و مخازن تحت فشار
- در صنعت معادن جهت بهبود فرآیند شناورسازی یا فلوتاسیون سنگ معدن و افزایش راندمان استخراج
عملکرد سدیم تری پلی فسفات
پلی فسفات ها به دلیل خواص عملکردی خود در افزایش قدرت اتصال، ظرفیت نگهداری آب و عملکرد بهینه، به طور گسترده در محصولات گوشتی بازسازی شده استفاده می شوند. عملکرد پلی فسفات به افزایش pH و قدرت یونی در فرآورده های گوشتی نسبت داده می شود. تری پلی فسفات ها (TPP) بیشترین استفاده را در بین تمام فسفات های مورد استفاده در فرآوری گوشت دارند و به طور معمول تا 3.5 درصد وزن محصول نهایی مجاز هستند. با این حال، تقاضا برای محصولات گوشتی با کاهش سطح فسفات افزایش می یابد.برای مثال، ژامبون معمولا از قطعات بزرگ گوشت تهیه می شود که پس از پخت به هم قالب می شوند تا شبیه یک محصول گوشتی کامل ماهیچه ای شود. اتصال واقعی تکه های گوشت مجاور به استخراج پروتئین های میوفیبریل از طریق نمک (NaCl)، فسفات و عملکرد مکانیکی (ماساژ یا غلت زدن) بستگی دارد. در حین گرم شدن، پروتئین ها (که میوزین پروتئین اصلی آن است) منعقد شده و به عنوان عامل پیوند دهنده، تکه های گوشت را با هم نگه می دارد. خواص اتصال ژامبون بازسازی شده برای تولید یک محصول یکنواخت جذاب با ویژگی های برش مطلوب ضروری است. مطلوب ترین خواص ژامبون پخته با کیفیت بالا انسجام، سفتی بافت و آبدار بودن است.
موارد احتیاط سدیم تری پلی فسفات برای سلامتی
وجود مقادیر بیش از حد فسفات در رژیم غذایی ممکن است بر تعادل کلسیم، آهن و منیزیم در بدن انسان تاثیر بگذارد و می تواند خطر بیماری های استخوانی را افزایش دهد. علاوه بر این، مصرف کنندگان و خرده فروشان عموما پلی فسفات ها را با کاهش هزینه و محصولات با کیفیت پایین تر مرتبط می دانند. همچنین به نظر می رسد مصرف کنندگان اصطلاح پلی فسفات را با کاربردهای غیر غذایی مرتبط کرده و آنها را محصولات شیمیایی می دانند.بسیاری از اجزای کاربری های غیر گوشتی، عمدتا پروتئین ها و پلی ساکاریدها، به عنوان چسب، پرکننده و افزایش دهنده برای بهبود کیفیت محصولات گوشتی بازسازی شده استفاده شده اند. این مواد در درجه اول برای قابلیت اتصال به آب و عملکرد اصلاح بافت استفاده می شوند.نکته حائز اهمیت این است که غلظت بالای فسفات در خون برای سلامتی اثرات قابل توجهی داشته و می تواند موجب بروز مشکلات قلبی و عروقی شود. ترکیبات حاوی فسفات به صورت طبیعی در غذاها و حتی بدن نیز وجود دارد اما ترکیبات غیر طبیعی و شکل شیمیایی فسفات ها همچون تری پلی فسفات سدیم خوراکی به راحتی جذب بدن شده و می توانند موجب افزایش سطح فسفات در خون شوند.
MSDS سدیم تری پلی فسفات
در مورد تری پلی فسفات سدیم باید اشاره داشت که این ترکیب غیر سمی و غیر اشتعال زا می باشد. اما به علت ویژگی قلیایی خفیف، هنگام کار با این ترکیب شیمیایی بهتر است از موارد ایمنی همچون دستکش، عینک ایمنی و روپوش آزمایشگاهی استفاده شود. همچنین توجه به نکات زیر مهم می باشد:
در صورت تماس با پوست و چشم ها می تواند تحریک کننده باشد. در صورت تماس، سریعا محل آلوده شده را با مقادیر فراوان آب حداقل به مدت 15 دقیقه شستشو دهید.
بخارات این ماده سمی می باشد و در صورت استنشاق می تواند موجب مسمومیت شود. در این صورت سریعا به هوای آزاد رفته و نفس عمیق بکشید.
از آن جایی که این ترکیبات بسیار محلول در آب هستند، در دفع اصولی ضایعات آنها با توجه به دستورالعمل های مربوطه اقدام کنید. زیرا این ترکیبات به فسفات هیدرولیز شده که در چرخه فسفر طبیعی جذب شده و همچنین با تصفیه فاضلاب از بین نمی روند. بنابراین مواد حاوی فسفر می توانند موجب اوتروفیکاسیون و مشکلاتی برای محیط زیست شوند.
بسته بندی و شرایط نگهداری تری پلی فسفات سدیم
- این ترکیبات را به دور از نور خورشید و در یک مکان خشک، خنک و همراه با تهویه مناسب نگهداری کنید.
- تری پلی فسفات سدیم را در ظروفی با درب کاملا بسته و محکم و به دور از مواد ناسازگار نگهداری کنید.
- به دلیل جذب رطوبت، این محصولات را گاززدایی و سپس انبار و نگهداری می کنند.
- محصول تری پلی فسفات سدیم را در بسته بندی های کیسه ای 25 کیلوگرمی به فروش می رساند.
قیمت سدیم تری پلی فسفات :
بازار جهانی فروش و خرید سدیم تری پلی فسفات -خرید Stpp
STTP بیش از 35٪ در مواد شوینده لباس و بیش از 5٪ در مواد شوینده خانگی مورد استفاده قرار می گیرد. صنایع غذایی نیز یکی دیگر از صنایع پر مصرف این ترکیب می باشد که می تواند بازار خرید و فروش آن را تحت تاثیر قرار دهد. آسیا و اقیانوسیه بزرگترین منطقه ی تاثیر گذار بر بازار این ماده می باشد.
نمک فسفات :
بیشتر سدیم دریافتی (70-75٪) از غذاهای فرآوری شده می آید، در حالی که 10-15٪ از سدیم طبیعی در غذاهای فرآوری نشده و 10-15٪ از سدیم احتیاطی اضافه شده در طول پخت و پز یا خوردن می آید (EFSA 2006 منبع:). علاوه بر نمک، نمونه های دیگری از ترکیبات حاوی سدیم اضافه شده به غذاها نیترات سدیم، مونوسدیم گلوتامات و سدیم فسفات است.
- فسفات سدیم
- تری سدیم فسفات
- نمونه ای از نمک های مهم فسفاته می باشند
کاربرد های دیگر سدیم تری پلی فسفات :
پلی فسفات ها می توانند کلسیم و منیزیم را به دام بیندازند. کلسیم منبع تشکیل رسوبات آهکی است و می تواند سختی آب را سبب شود . بسته به pH آب ، SHMP (سدیم هگزامتافسفات) یا STPP (سدیم تری پلی فسفات) مورد استفاده قرار می گیرد.در مصارف دیگر می توان از گرید خوراکی سدیم تری پلی فسفات در مواد افزودنی به منظور نگهداری رطوبت مواد غذایی استفاده نمود. این ماده همچنین به عنوان جایگزین نیتریت های سمی به عنوان ماده پایدار کننده استفاده می شود. همانطور که گفته شد به عنوان یک افزودنی غذایی ، STPP به حفظ رطوبت کمک می کند و برای حفظ رنگ طبیعی گوشت و محصولات دریایی استفاده می شود. این ماده می تواند بافت این محصولات غذایی را بهبود ببخشد و به عنوان یک امولسیون کننده عمل کند . Stpp می تواند از چرب شدن گوشت ، مرغ و ماهی در هنگام گرم شدن جلوگیری به عمل آورد در نتیجه عمده کاربرد آن در صنایع غذایی معمولاً در فرآوری گوشت و لبنیات می باشد.STPP در موارد دیگر در صنایع کاشی سازی، صنعت آب، تصیفه آب، نساجی، صنایع تولید کاغذ و پتروشیمی کاربرد دارد.در صنایع غذایی این ماده به عنوان امولسیفایر عمل می کند و از چرب شدن گوشت ، طیور یا ماهی در هنگام گرم شدن جلوگیری می کند در نتیجه در اغلب غذا های یخ زده و آماده مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد STPP در شوینده ها
دلایل استفاده در شوینده ها: فسفات ها معمولاً مواد اصلی در فرمولاسیون مواد شوینده (جامد و مایع) هستند. این مواد با کنترل قلیائیت ، کاهش غلظت میسل ، جداسازی یونهای فلزی و کاهش آلودگی ها به شوینده ها کمک می کنند .دلیل مهم اما کمتر شناخته شده نقش همه کاره این افزودنی ها در بهبود خواص شوینده ها و کاهش هزینه تمام شده محصولات نهایی است.این ماده که نوعی ترکیب فسفاته است در انواع محصولات تمیز کننده استفاده می شود و توانایی نفوذ عناصر موجود در مواد شوینده به درون الیاف لباس (و همچنین سایر سطوح) را بهبود می بخشد و به تولید کف و حباب شوینده ها کمک می کند. بنابراین ، بیشتر تولید کنندگان علاقه به استفاده از این ترکیب در فرمولاسیون شوینده های خود دارند. این ماده با نرم تر نمودن آب سبب بهبود خواص مواد اولیه موجود در شوینده ها می شودبا این حال به دلیل آنکه این ترکیب برای آبزیان ماده ای خطرناک به شمار می رود، استفاده از آن در برخی کشور ها ممنوع اعلام شده است.
در تصفیه ی آب نیز از این ترکیب به دلیل از بین بردن سختی آب استفاده می شود. آب سخت معمولاً باعث رسوب در لوله ها می شود که هزینه های عملیاتی بالاتری را در پی خواهد داشت. ایجاد رسوب در لوله های انتقال آب باعث کاهش سرعت جریان از طریق خط لوله می شود ، که به طور حتم هزینه پمپاژ و تمیز کردن لوله ها را افزایش می دهد. یونهای سخت یونهای فلزی رایج در آب مانند کلسیم و منیزیم هستند. پلی فسفات ها می توانند کلسیم و منیزیم را به دام بیندازند ، ترکیبات تشکیل شده را حل کرده و از تشکیل رسوب جلوگیری نمایند. مردم می توانند فسفات های مناسب تری را با توجه به مقدار pH آب انتخاب کنند تا بهترین نتایج را به دست آورند. توجه نمایید که فسفات های دیگر مانند SHMP در محدوده مقدار خنثی pH بسیار خوب عمل می کند ، زیرا پیروفسفات و پلی فسفات در شرایط قلیایی بهترین عملکرد را دارند.
پودر پلی فسفات :
در انواع زیر موجود می باشد:
- سنگین
- سبک یا لایت
- با گرید کاشی سرامیک و شوینده
اصطلاحات “سبک” و “سنگین” به درجات یا اشکال مختلف STPP اشاره دارند و دارای خواص و کاربردهای متمایزی هستند:
سبک (STPP):
فرمول شیمیایی: Na5P3O10
وزن مولکولی: تقریباً 367.9 گرم در مول
ظاهر: پودر سبک و ریز
حلالیت: بسیار محلول در آب
کاربرد ها:
Light STPP اغلب در مواد شوینده استفاده می شود، زیرا حلالیت بالای آن باعث می شود تا برای پراکندگی سریع در آب مناسب باشد. به نرم شدن آب، از بین بردن لکه ها و معلق ماندن ذرات خاک کمک می کند.همچنین در فرآیندهای تصفیه آب، نگهدارنده مواد غذایی و در برخی کاربردهای صنعتی استفاده می شود.
سنگین (STPP):
فرمول شیمیایی: Na5P3O10
وزن مولکولی: تقریباً 367.9 گرم در مول
شکل ظاهری: دانه ای یا کریستالی
حلالیت: در مقایسه با STPP سبک کمتر در آب حل می شود
کاربرد ها:
STPP سنگین اغلب در برنامه هایی که انحلال آهسته تر مورد نظر است، مانند تمیز کردن و فرآیندهای صنعتی خاص استفاده می شود.
همچنین می توان از آن در برخی از فرمول های تخصصی که در آن انتشار آهسته STPP مفید است کاربرد دارد.
بسته بندی سدیم تری پلی فسفات :
این ماده در بسته بندی های 25 کیلوگرمی موجود می باشد و درصنایع شیمیایی آپادانا به صورت 4 کیسه ای (100 کیلوگرمی) به فروش می رسد. این ماده ساخت کشور چین است و در انواع سبک و سنگین به مشتریان عزیز عرضه می گردد.
STPP از کجا تهیه کنیم؟
صنایع شیمیایی آپادانا ، از جمله واردکنندگان و فروشندگان مواد شیمیایی بوده و در حوزه خرید و فروش مواد شیمیایی صنعتی بالاخص فروش عمده تجربه بالایی دارد. شما می توانید جهت تهیه با کیفیت و مناسب این محصول با کارشناسان صنایع شیمیایی آپادانا ارتباط برقرار نمایید.
