بنزالکونیوم‌ کلراید در آزمایشگاه

این ترکیب در واقع یک مولکول شیمیایی مشخص نیست، بلکه دسته ای از مولکول‌ ها هستند که دارای فرمول عمومی C9+nH14+2nNCl هستند. عدد n می‌تواند اعدادی برابر با 8، 10، 12، 14، 16 و 18 باشد. شماره CAS مربوط به این مواد، برابر با 5-54-8001 است و با توجه به تنوع در فرمول شیمیایی، جرم مولکولی ‌های مختلفی را دارا است. اعداد جرم مولکولی بین 265 الی 405 گرم بر مول برای این مواد شیمیایی با توجه به اعداد n می‌توان در نظر گرفت.

در حالت عادی و با خلوص 100 درصد، این ماده‌ ی شیمیایی به صورت پودر سفید رنگ یا زرد رنگ قابل مشاهده است. همچنین دو نوع محلول 50 و 80 درصد آن به صورت مایع بدورن رنگ یا مایل به زرد قابل مشاهده است. چگالی پودر آن 0.98 گرم بر سانتی‌متر مکعب است و این پودر در آب به صورت کامل قابلیت انحلال را دارد.همانگونه که گفته شد، محلول بنزالکونیوم‌ کلراید با دو نوع غلظت 50 و 80 درصد حجمی حجمی در بازار وجود دارند. برای انحلال این ماده در آب یا سایر حلال‌ها و به جهت جلوگیری از بالارفتن میزان ویسکوزیته‌ی محلول حاصل و یا ایجاد خاصیت ژل‌گونه برای محلول نهایی در دما‌ های پایین ‌تر، از برخی از مواد از جمله انواع الکل یا سایر مواد شیمیایی استفاده می‌کنند.

مقدار مجاز مورد استفاده و بررسی معایب و مضرات آن

البته استفاده از بنزالکونیوم‌ کلراید، دارای ملاحظات مربوط به خود نیز است. همانگونه که گفته شد، اگر غلظت این ماده از حدی بیشتر باشد، برای بافت چشم یا هر عضو دیگر می‌تواند مخاطره آفرین باشد. در دهه ‌های گذشته از این ماده بعنوان نگه‌ دارنده در بسیاری از محصولات دارویی استفاده می‌ شد. اما با گذشت زمان و مطالعات مختلف، حساسیت ‌زایی و عوارض جانبی دیگری از این ماده کشف شد. با توجه به وجود عوارض، در سالیان اخیر شرکت‌ های داروسازی اقدام به جایگزین کردن نگه‌ دارنده‌ های کم خطرتر دیگر به جای بنزالکونیوم‌ کلراید کرده‌اند.به عنوان مثال برای ضدعفونی نمودن دست به جای این ترکیب عموما از ضدعفونی کننده های الکلی مانند اتانول استفاده می شود.البته مطالعات مرتبط با اثرات و عوارض جانبی این ماده در حال حاضر نیز ادامه دارد.

بررسی میزان سلامتی

طبق مطالعاتی که در سایت EWG منتشر شده است میزان سلامت استفاده از این ماده دارای نمره ی 5 می باشد (متوسط). یکی از نکاتی که باعث شده است این ماده از نظر سلامتی دارای نمره ی 5 باشد، حساسیت زا بودن و آلرژیک بودن آن است. توجه کیند که این ماده دارای بوی زننده ای هست و استفاده از آن باید با رقیق سازی انجام شود.

بنزوآلکونیوم کلرید به عنوان یک نوع بایوساید غیر اکسید کننده محسوب می شود. این ماده با اثرات ضد باکتریایی که داراست برای قسمت های مختلفی کاربرد دارد. مثلا به عنوان ضد عفونی کننده در محصولاتی مانند اسپری ضد باکتری برای پاک کردن کف و سطوح سخت استفاده می شود.

سایر کاربردهای بنزالونیوم کلراید

• برای از بین بردن جلبک ها، خزه ها و گلسنگ ها به عنوان یک عامل جلبک کش در استخرهای شنا، سنگ تراشی، کاشی های سقف و غیره کاربرد دارد.
• در محصولات مراقبت شخصی و زیبایی مثل دئودورانت، دستمال مرطوب، ضد عفونی کننده دست، انواع صابون
• برای تولید لوازم آرایشی و بهداشتی همچون شامپوها به منظور افزایش خاصیت کف کنندگی و کنترل رشد میکروارگانیسم ها
• در فرمولاسیون ضد عفونی کننده های دست و محلول های شوینده زخم همچون باکتین یا دهانشویه
• صنعت داروسازی
• در تولید محصولات دارویی مثل اسپری یا قطره چشم، گوش و بینی به عنوان یک نوع نگهدارنده کاربرد دارد.
• به عنوان عوامل فعال کننده بیولوژیکی برای ساخت داروهای مورد استفاده در درمان بیماری هایی همچون سرماخوردگی، تبخال و تاول های سوختگی
• به دلیل خاصیت ضد میکروبی که دارد، در برخی از داروهای موضعی پوست نظیر درمان آکنه ولگاریس و همچنین برای افزایش کارایی و ماندگاری محصولات کاربرد دارد.
• استفاده در داروهای ضد بارداری
• همچنین در سایر بخش ها کاربردهای متفاوتی دارد که عبارتند از:
• برای ضد عفونی و گندزدایی سالن های مرغداری و پرورش طیور
• مورد استفاده در کامیون های حمل و نقل محصولات پروتئینی
• قابل استفاده در کارخانه های جوجه کشی و همچنین برای ضد عفونی کردن تخم مرغ قبل از انتقال به هچری
• استفاده در حوضچه ها، مخازن و برج های ذخیره آب همچون استفاده از بنزالکونیوم کلراید در پرورش ماهی
• به عنوان یک ماده شیمیایی گند زدا در صنایع غذایی و پروتئینی
• بنزالکونیوم کلراید برای کرونا: استفاده از محلول ضد عفونی کننده بنزالکونیوم کلراید به عنوان یک عامل جایگزین اتانول یا ایزوپروپانول در محلول های ضد عفونی کننده دست در زمان شیوع ویروس کرونا
• مورد استفاده در صنعت دامپزشکی
• در زنبورداری برای درمان بیماری های پوسیدگی در نوزادان
• محلول بنزالکونیوم کلراید سبزی: محصولات حاوی این ترکیب شیمیایی برای ضد عفونی، گندزدایی و شستشوی میوه جات و سبزیجات مورد استفاده قرار می گیرند.
• محصولات دارویی مرتبط به گوش و چشم به جهت بالابردن مدت عمر این محصولات بعنوان مثال یکی از پرکاربردترین مواد در قطره‌ های چشمی است. البته حدود غلظت 0.01 درصد برای این هدف استفاده می‌شود. در صورتی که این غلظت بالاتر برود،‌ می‌تواند باعث آسیب رسیدن به بافت مربوطه، از جمله بافت چشم شود.
• محصولات بهداشتی و مراقبت شخصی از جمله ژل ‌های ضدعفونی کننده یا انواع شامپو و صابون
• ضدعفونی کننده‌ های پوستی و زخم ‌ها، درمان کننده ‌های تبخال‌ ها
• دهان‌شویه‌ ها
• انواع مواد ضدعفونی کننده‌ ی سطوح و مواد تمیزکننده‌ ی سطوح برای از بین بردن حضور موارد مزاحم
• در عملیات زنبور‌داری و با هدف از بین بردن آفت ‌هایی که دامن ‌گیر کندو و زنبور‌ها می‌شود.

• گندزدا قوی
• ضد عفونی کننده قوی
• قابل استفاده در pH های مختلف
• سهولت در استفاده
• دارای خاصیت عملکرد موثر حتی در غلظت های پایین
• از بین برنده جلبک و لجن

• در صورت استفاده از لنزهای تماسی، از مصرف محلول بنزوالکونیوم کلراید بپرهیزید.
• غلظت های معمولی این ماده به مقدار 0.004 تا 0.01 درصد در قطره های چشمی و به عنوان نگهدارنده می باشد. در صورت استفاده از غلظت های بالاتر ممکن است سبب آسیب به اندوتلیوم قرنیه شود.
• بنزالکونیوم کلراید یک ماده شیمیایی سمی و محرک برای پوست و چشم می باشد. این ماده باید به صورت رقیق مصرف شود، در غیر اینصورت می تواند برای انسان سمیت ایجاد کرده و موجب آسیب های شدید، تحریکات پوستی و مخاطی، خوردگی در اعضای داخلی بدن و یا حتی مرگ بشود.
• حداکثر مقدار مجاز مصرف بنزوالکونیوم کلراید 0.1 درصد می باشد که حساسیت زا و تحریک کننده نخواهد بود.
• هنگام کار با این ماده شیمیایی حتما از دستکش لاتکس و ماسک ایمنی استفاده کنید و از استشمام بخارات این ماده جلوگیری کنید.
• در صورت تماس با پوست یا چشم ها سریعا با مقادیر فراوان آب شستشو داده شود.
• از مواد ناسازگار همچون اکسید کننده ها، عوامل احیا کننده قوی، آمین ها و تیول ها دور نگه داشته شود.